espa banner

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Ο εαυτός ως εργαλείο έρευνας: Εθνογραφία και Επιτέλεση

Μέσα από μία μεθοδολογική πρόταση σε μία ανοικτή συζήτηση, αυτό το κείμενο πραγματεύεται τη διεπιστημονική δυναμική θεωρητικών ζητημάτων, όπως η θεωρία της επιτέλεσης και η σύνδεσή της με την εθνογραφική πράξη στο πεδίο και στην αίθουσα, ή η αυτοαναφορικότητα στην εθνογραφική γραφή. Επιχειρείται να αναδειχθεί μία ακόμη όψη της εθνογραφικής έρευνας πεδίου ως επιτέλεσης, και η αναπλαισίωσή της μέσα από εκείνα τα σημεία όπου οι μεθοδολογικές αρχές ζυμώνονται με την ίδια τη βιωματική εμπειρία και συμμετοχή του εθνογράφου ερευνητή στο πεδίο. Από αυτή την άποψη, η εθνογραφική έρευνα πεδίου είναι μια βαθιά ανθρώπινη εμπειρία. Επιχειρείται ένα βήμα ακόμη προς την...

Continue Reading →

Ο Πλάτων και η εγγύτητα του «ἀγαθοῦ»

Στο παρόν εκπόνημα γίνεται μια προσπάθεια να τονιστεί το γεγονός ότι ο Πλάτων είναι πιο επίκαιρος από ποτέ. Μέσα από την διαλεκτική του τέχνη και την δραματική μορφή του Σωκράτη, μας προτρέπει να επανεξετάσουμε τις προκαταλήψεις μας και να πορευθούμε στο δρόμο προς την αυτογνωσία. Η κατάσταση της ἀπορίας, την οποία επιφέρει ο πλατωνικός Σωκράτης στους συνδιαλεγομένους του, ανοίγει ένα νοητικό χώρο, ο οποίος επιτρέπει τη θέαση των όντων και του εαυτού υπό ένα διαρκώς νέο φως. Ο κεντρικός ρόλος που παίζουν οι Ιδέες στο πλατωνικό έργο, και ιδιαίτερα η Ιδέα του ἀγαθοῦ, διαφαίνεται από το γεγονός ότι η πραγματικότητα...

Continue Reading →

«Φαίδρος»

Ο αισθησιασμός του προσώπου που ερωτευόμαστε ξυπνά μέσα μας τη θεϊκή όψη της ομορφιάς του. Τα σώματα σμίγουν μέσα στην ορμή αυτού του ξυπνήματος. Μόνον τότε ο έρωτας είναι πλατωνικός. Όμως, σε ποιο μέρος της ύπαρξής μας η απογείωση της έλξης μας συναντά τη σαρκική μας επιθυμία; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα προϋποθέ­τει μια οντολογία του χωροχρόνου της έκστασης, την οποία βιώνει το ερωτευμένο βλέμμα. Παραδόξως, αυτή η οντολογία απουσιάζει από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα. Πράγματι, στον Φαίδρο ο αισθησιασμός αποστασιοποιείται από το νόημα και το συναίσθημα της ομορφιάς. Η φαντασία εμφανίζει το συγκλονιστικό όραμα των τελετουργιών του κάλλους,...

Continue Reading →

Η Νέα Δημοκρατία και ένας φιλελευθερισμός υπό προϋποθέσεις

Το παρόν βιβλίο φέρνει στο προσκήνιο τη στάση και την πορεία των Κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας, από το 1990 έως και το 2015, απέναντι στην αφομοίωση της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής στο κυβερνητικό της έργο. Η ένταξη και η πορεία της Ελλάδας στην ΕΟΚ και αργότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Ζώνη του Ευρώ, συνοδευόταν από τη δυναμική ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού οικονομικού περιορισμού και την υποχρέωση της υιοθέτησής του από όλα τα κράτη–μέλη. Επρόκειτο και πρόκειται για ένα πλέγμα πολιτικών, το οποίο εφάπτεται, τόσο της δημοσιονομικής πολιτικής, όσο και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της εγχώριας ανταγωνιστικότητας και του διεθνούς...

Continue Reading →

Μορφές του πνεύματος και αγωνιστές του 1821 που πέθαναν πάμπτωχοι

Με το νέο της βιβλίο η Γιούλα Μυλωνάκου-Σαϊτάκη προβαίνει στην πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση μορφών του πνεύματος και αγωνιστών του 1821 που έζησαν στο γέρμα του βίου τους τη στέρηση και την πενία και –σε πολλές περιπτώσεις– έσβησαν, κυριολεκτικά, «στην ψάθα», αν και είχαν προσφέρει τα μέγιστα στην «αμήτορα» πατρίδα. Η συγγραφέας με την επιστημονική της επάρκεια και κυρίως με ιδιαίτερη ευαισθησία και σεβασμό στα ιστορικά γεγονότα κάθε εποχής, αλλά και στις πολύτιμες σχετικές μαρτυρίες, επιχειρεί μέσα από την πολύμοχθη πρωτογενή έρευνά της και την αξιοποίηση πλήθους πηγών να ιστορήσει έναν ολόκληρο κόσμο. Συγκεκριμένα, το βιβλίο αρχίζει με χρονικό σημείο αναφοράς...

Continue Reading →

Κυπριακή Δημοκρατία 1959-1964: Κράτος και παρακράτος

Όταν, τον Απρίλη του 1959, γύρισα στην Κύπρο από τις σπουδές μου, ήμουν φορτωμένος με Ελλάδα. Έζησα έντονα την Αθήνα της δεκαετίας του 1950. Άκουσα και διάβασα για τον εμφύλιο. Έμαθα για τα κατάλοιπά του, με τους εξόριστους, τους πολιτικούς καταδίκους, και τις τελευταίες εκτελέσεις, αλλά και την πάλη για τη δημοκρατία. Παρακολούθησα, τη μεγάλη προσπάθεια για ένα νέο ξεκίνημα της χώρας, χωρίς ξένες εξαρτήσεις, με αξιοπρέπεια και δυναμισμό. Περιμέναμε μια αναγεννημένη Ελλάδα, σεβαστή στους άλλους για τους αγώνες και τις θυσίες του λαού της. Νιώθαμε να αναδύεται το δημιουργικό κύτταρο του έθνους. Μια νέα άνθηση άρχισε να προβάλλει στη...

Continue Reading →

Εντολές Εξόντωσης

Εδώ και πάνω από εκατό χρόνια, οι διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις πήραν όμηρο την ιστορία με δικά τους «ντοκουμέντα» και «αλήθειες» κατορθώνοντας να παρουσιάσουν τη δική τους οπτική ως έναν από τους πιθανούς τρόπους ερμηνείας της ιστορίας. Έτσι, στο ζήτημα της Αρμενικής Γενοκτονίας, αλήθειες τεκμηριωμένες σε γεγονότα απαξιώθηκαν και υποβαθμίστηκαν στο επίπεδο της απλής γνώμης. Πολλοί ιστορικοί συντάχθηκαν για να «παραγάγουν αφήγημα βάσει ντοκουμέντων». Προέτρεψαν εκείνους που υποστηρίζουν ότι υπήρξε Αρμενική Γενοκτονία να μιλήσουν με ντοκουμέντα και τους απηύθυναν εν χορώ την έκκληση: «Δείξτε μας τα πρωτότυπα». Τα οθωμανικά έγγραφα τοποθετήθηκαν στην κορυφή της «ιεραρχίας των πηγών» ως η μόνη αξιόπιστη...

Continue Reading →

Στωική και επικούρεια φιλοσοφία

Η στροφή της Ελληνιστικής φιλοσοφικής σκέψης προς τον άνθρωπο και, συνακόλουθα, την ηθική ή πρακτική φιλοσοφία έθεσε στο επίκεντρο τις ψυ­χονοητικές διεργασίες, την εξέταση των συναισθηματικών διαταραχών και την αναζήτηση τρόπων διευθέτησης αυτών. H Ηθική για τους Στωικούς και Επικούρειους φιλοσόφους δεν περιορίζεται στην αναγνώριση των αρχών που διέπουν τις ηθικές επιλογές, αλλά συνιστά ένα υπαρξιακό μονοπάτι με κατεύθυνση την μεταμόρφωση της ατομικής ταυ­τότητας. Με τον προσανατολισμό στην ανάγκη του πρακτικού βίου, προσδιό­ρισαν τις γνωσιακές αρχές, την παραγωγή τους και όρισαν τις συμπεριφορές τους. Ανάμεσα στους Στωικούς και τους Επικούρειους αναδεικνύεται η κοινή πεποίθηση σχετικά με τη θεμελιώδη ενότητα ψυχής...

Continue Reading →

Η Πλατωνική ηθική και η σύγχρονη ηθική της αρετής

H ζωή είναι γεμάτη από διλήμματα. Είναι επιλογή μας να διαλέξουμε την κατεύθυνση εκείνη που ικανοποιεί την ηθική μας διάσταση για να μπορέσουμε να έχουμε τη δική μας αυτοπραγμάτωση. Στον παρόντα Τόμο διερευνούμε την Πλατωνική ηθική θεωρία με ιδιαίτερη έμφαση στα συναφή θέματα και με τη σύγχρονη ηθική της αρετής, ώστε στον Β΄ Τόμο να διευκολυνθεί η συσχέτιση των δύο «ομοειδών» θεωριών. Τα θεμελιώδη ηθικά ερωτήματα στα οποία αναζητούμε απάντηση είναι: → Ποιο πρέπει να είναι το ποιόν του χαρακτήρα του ανθρώπου, τι είδους πράξεις κανείς να εκτελεί και με ποια πραξιολογικά μέτρα; Κατά ποιον τρόπο εν τέλει οφείλει να...

Continue Reading →

Η τουριστική ανάπτυξη και τα ηθικά διλήμματά της

H ζωή είναι γεμάτη από διλήμματα. Είναι επιλογή μας να διαλέξουμε την κατεύθυνση εκείνη που ικανοποιεί την ηθική μας διάσταση για να μπορέσουμε να έχουμε τη δική μας αυτοπραγμάτωση. Μάλιστα, το στοίχημα της συνύπαρξης και της ευθύνης με τον «άλλο» είναι ένα από τα ενδιαφέροντα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα το οποίο αναπτύσσεται σήμερα σε έναν άκεντρο κόσμο που επιζητά νέες αναφορές για την αναβίωση αξιών και αρχών, οι οποίες έχουν καταρρακωθεί μέσα από το κυνήγι του εφήμερου και της ατομικότητας. Η επιζητούμενη νέα ουτοπία χρειάζεται μια ισορροπία φύσης και ανθρώπου, αγωγής και οικονομίας, αισθητικής και κατασκευάσματος. Δεν μπορεί να κυριαρχεί ο πλήρης...

Continue Reading →

Εξωτερική πολιτική της Ελλάδας

Από τη λήξη του  Ψυχρού Πολέμου και μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει βρεθεί αντιμέτωπη με έναν αυξανόμενο αριθμό προκλήσεων και διλημμάτων εξωτερικής πολιτικής τόσο παραδοσιακών, όπως η σχέση με την Τουρκία ή το περιεχόμενο της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, όσο και νέων, όπως θέματα ενεργειακής ασφάλειας, το μεταναστευτικό- προσφυγικό και η συνεργασία με την Κίνα. Με ποιον τρόπο και με ποιο βαθμό επιτυχίας οι ελληνικές κυβερνήσεις και η ελληνική κοινωνία έχουν αντιδράσει στο πλαίσιο ενός ραγδαία μεταβαλλόμενου διεθνούς και εσωτερικού περιβάλλοντος; Ο συλλογικός αυτό τόμος  αποτελείται από τριάντα άρθρα και οι συγγραφείς τους είναι Έλληνες πανεπιστημιακοί και ερευνητές που εργάζονται...

Continue Reading →

Η ελληνική κοινωνία στον 21ο αιώνα

Το παρόν βιβλίο είναι μια σύνθεση τριών κειμένων. Προβάλλει ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών προβληματισμών για την κοινωνική οργάνωση και τους μετασχηματισμούς της. Αναλύει συστηματικά τα δεδομένα της απα­σχόλησης μιας περιόδου που ξεπερνά τα τριάντα χρόνια. Διά του προηγού­μενου εγχειρήματος διευκολύνονται και οι συγκεκριμένες εκτιμήσεις για τους συσχετισμούς των κοινωνικών ομάδων. Εξετάζει τις προϋποθέσεις εισόδου της πολιτείας στην εντονότατη και μακρόχρονη δημοσιονομική κρίση ή την απίθανη οικονομική ταλαιπωρία, όπως και την ποιότητα της αντιμετώπισής της. Ιδίως, σε σχέση με τις παρεμβάσεις, για την επίλυση των ελληνικών προβλημάτων, αμφισβητείται τόσο η ετοιμότητα των «ει­δικών», από τους εμπλεκόμενους εθνικούς και διεθνείς θεσμούς, για...

Continue Reading →

Ο ευρωπαϊκός χάρτης τοπικής αυτονομίας

Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας (ΕΧΤΑ) αποτέλεσε την πρώτη διεθνή συνθήκη που κατοχυρώνει την τοπική αυτοδιοίκηση ως θεσμό και ρυθμίζει συστηματικά τις θεμελιώδεις πτυχές της. Ως σημαντικό συμβατικό κείμενο για τη δημοκρατία και τις πολιτικές ελευθερίες, ο Χάρτης έχει πλέον επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η επίδρασή του σε Συντάγματα και σχετικές νομοθεσίες παλαιών και νεότερων δημοκρατιών είναι εμφανής, ενώ αξιοσημείωτες είναι και οι εθνικές νομολογίες που εφαρμόζουν διατάξεις του. Αυτή η έμπρακτη αποδοχή του οφείλεται κυρίως στις πολυσχιδείς σχετικές δραστηριότητες του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αφού η έλλειψη...

Continue Reading →