Η ακμή που γνώρισε η Μοσχόπολη προσέλαβε διαστάσεις ενός ουτοπικού ονείρου, μετασχηματίζοντάς την σε ένα αφήγημα για πολλούς ερευνητές. Οι ιστορικές δραστηριότητες των Μοσχοπολιτών απέκτησαν τη δική τους δυναμική στα ιστοριογραφικά θέματα της νεότερης περιόδου, γιατί η Μοσχόπολη στα μάτια των Βλάχων της εποχής της αποτελούσε ένα όραμα, ένα ιδεατό κέντρο. Μέσα στις αλλαγές που επέβαλαν οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί της εποχής, οι Μοσχοπολίτες διήλθαν από τους εμπορικούς σταθμούς και τις διατοπικές αγορές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από τις εμποροπανηγύρεις και τις εμπορικές πόλεις της βαλκανικής και, σε κάποιες περιπτώσεις, της διαμετακομιστικής ενδοχώρας για να καταλήξουν στην πολλά υποσχόμενη κεντρική Ευρώπη, εν προκειμένω στα σύνορα της σημερινής βορειοανατολικής Ουγγαρίας, στην πόλη του Μίσκολτς. Στις σελίδες του βιβλίου, αναδεικνύεται το μέγεθος του οικονομικού τους πλουτισμού, η επέκταση των επιχειρηματικών τους κινήσεων και οι όροι της κοινωνικής τους ένταξης. Η οικονομική ευμάρεια που γνώρισαν πολλοί από αυτούς τους διαφοροποίησε κοινωνικά και πολιτισμικά από το υπόλοιπο σύνολο και τους ανέδειξε σε πρότυπο για ολόκληρη την κοινωνία. Παρά τους διάφορους περιορισμούς και τις αντιδράσεις των γηγενών, οι Μοσχοπολίτες έμποροι κατάφεραν να διεισδύσουν στην οικονομική ζωή του Μίσκολτς και να διαδραματίσουν τον δικό τους ξεχωριστό ρόλο.
Το βιβλίο της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα επιχειρεί μέσα από πρωτογενή αρχειακή έρευνα να επαναπροσεγγίσει και να ανασυνθέσει την εικόνα που παραδοσιακά έχουμε σχηματίσει για τη Μοσχόπολη. Στη συνέχεια ερευνά ιστορικά τις συνθήκες ζωής των κατοίκων της στο Μίσκολτς ως τυπικό δείγμα της ελληνικής διασποράς της περιόδου εκείνης, παραβλέποντας τα μυθεύματα και τους θρύλους του παρελθόντος.
