Νομισματικές σχέσεις, διεθνής τραπεζική και χρηματοδότηση

Η περίοδος μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου συνοδεύτηκε από μία ταχεία αύξηση του διεθνούς εμπορίου, καθιστώντας έτσι αναγκαία την επέκταση της τραπεζικής δραστηριότητας εκτός των γεωγραφικών ορίων κάθε χώρας. Στην τελευταία εικοσαετία, ο όγκος του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ χωρών αυξήθηκε ταχύτερα από ό,τι η συνολική παγκόσμια παραγωγή, επιφέροντας έτσι μία ενίσχυση της οικονομικής αλληλεξάρτησης μεταξύ των χωρών. Η διεθνής τραπεζική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά την ίδια περίοδο με ρυθμό σχεδόν υπερδιπλάσιο του ρυθμού αύξησης του διεθνούς εμπορίου και του παγκόσμιου προϊόντος. Η ανάγκη χρηματοδότησης των διεθνών εμπορικών συναλλαγών καθώς και η εξυπηρέτηση πελατών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, αποτέλεσαν τους βασικότερους προσδιοριστικούς παράγοντες της ενίσχυσης της τάσης διεθνοποίησης των εθνικών χρηματαγορών. Παράλληλα, η κυβερνητική παρεμβατική πολιτική στον καθορισμό ενός ασφυκτικού πλαισίου για την κίνηση των εμπορικών και κεφαλαιακών ροών, οδήγησε στη δημιουργία θυγατρικών στο εξωτερικό πιστωτικών ιδρυμάτων, σε μία προσπάθεια αποφυγής των περιοριστικών δεσμεύσεων στο εγχώριο χρηματοδοτικό περιβάλλον. Περαιτέρω, οι τράπεζες επιθυμούσαν να αποκτήσουν σημαντικό μερίδιο στη διαρκώς διευρυνόμενη αγορά των διεθνών ανταλλαγών νομισμάτων. Η πρόοδος της τεχνολογίας στον τομέα της πληροφορικής και της επικοινωνίας επέφερε τη δυνατότητα της ταχύτατης μεταφοράς χρηματικών ροών μεταξύ των εθνικών κεφαλαιαγορών, μειώνοντας σημαντικά το συναλλακτικό κόστος και ενισχύοντας το διεθνή ανταγωνισμό. Τα οφέλη ευημερίας που αποκομίζουν οι χώρες από την παγκοσμιοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, είναι σημαντικά. Η ενοποίηση των κατακερματισμένων εθνικών χρηματαγορών και η διεθνοποίηση των τραπεζικών εργασιών συμβάλλουν τα μέγιστα στην αποτελεσματικότερη κατανομή των πόρων. Επιτρέπουν τη μεταφορά κεφαλαίων από τις πλεονασματικές στις ελλειμματικές χώρες και παρέχουν τη δυνατότητα στους εγχώριους επενδυτές να αναπροσαρμόζουν το χαρτοφυλάκιο τους ανάλογα με τις ευκαιρίες απόδοσης που παρουσιάζονται εκτός των γεωγραφικών ορίων της χώρας προέλευσης του κεφαλαίου. Η ανάγκη περιγραφής αυτών των τάσεων, καταγραφής των αιτιών τους και διερεύνησης των συνεπειών τους τόσο στη διαμόρφωση του συγχρόνου οικονομικού περιβάλλοντος, όσο και στο σχεδιασμό της νομισματικής πολιτικής, υπήρξε η κύρια ιδέα για τη συγγραφή του παρόντος βιβλίου. Στα δέκα μικρά δοκίμια που το αποτελούν, προσπαθούμε να παρουσιάσουμε τους μηχανισμούς και τα προβλήματα του σύγχρονου παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού σκηνικού.