Η ανάπτυξη πολιτικών για το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα συμπεριλήφθηκε σταδιακά –σε μεταγενέστερο στάδιο της δημιουργίας της Ε.Ε.– στις αρμοδιότητές της. Συν τω χρόνω, η ανάγκη διαχείρισής του, οδήγησε σε ένα δαιδαλώδες και πολύπλοκο κεκτημένο, δημιούργημα αντιπαραθέσεων και έντονων διαπραγματεύσεων, λόγω σύγκρουσης (κυριαρχικών) συμφερόντων.
Το 2015/16 το προσφυγικό / μεταναστευτικό αλλάζει μορφή. Λαμβάνει νέες –όχι όμως απροσδόκητες- διαστάσεις. Από μία –τεχνηέντως– παρουσιαζόμενη ως τοπική πρόκληση που αφορά λίγους, μεταβάλλεται σε πανευρωπαϊκή κρίση, που επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.. Αναδεικνύει τις εύθραυστες ισορροπίες, ανασύροντας παλαιούς διχασμούς, αλλά αναδεικνύοντας και νέους. Υπογραμμίζει το αδιέξοδο του υφιστάμενου την παραμονή της κρίσης δικαιοθεσμικού πλαισίου και πλαισίου πολιτικών. Αναγκάζει την Ε.Ε. να αναζητήσει μία νέα αρχιτεκτονική ισορροπώντας μεταξύ επιλογών «Ευρώπης Φρούριο» και ανθρωπισμού.
Υπό αυτό το πρίσμα, στο παρόν πόνημα εξετάζονται οι πραγματικές διαστάσεις της κρίσης συμπεριλαμβανομένων των αιτίων, της ποιότητας και ποσότητας, καθώς και των μεταβαλλόμενων διαδρομών των ροών. Το πόνημα εστιάζεται ωστόσο στην επισκόπηση, κριτική ανάλυση και αξιολόγηση των υπερεθνικώς ειλημμένων μέτρων, τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε εξωτερικό επίπεδο. Επικεντρώνεται επίσης, στον τρόπο αντίδρασης κρατών μελών της Ε.Ε., που χωρίστηκαν ανάλογα με τα εθνικά τους συμφέροντα στα πρόθυμα και απρόθυμα να συνεργαστούν επωμιζόμενα μέρος του βάρους της ευθύνης. Τέλος, σαν υπόθεση εργασίας αναλύεται η αντίδραση της Ελλάδας εστιάζοντας στις προσπάθειες σε ευρωπαϊκό, αλλά και εσωτερικό επίπεδο, με έμφαση στις επιπτώσεις της κρίσης και συνακόλουθα του τρόπου αντιμετώπισής της στην ελληνική πολιτική, κοινωνία, οικονομία.
Καλύπτοντας την περίοδο 2015-2020 και με μία χρονική απόσταση από τα αρχικά γεγονότα, στόχος της έρευνας είναι να συμβάλλει σε μία συνολική και κριτική αποτίμηση ενός φλέγοντος ζητήματος ήτοι των (ακυβέρνητων) ροών, που παρά τα ρηξικέλευθα σε κάποιες περιπτώσεις μέτρα, ήρθε για να μείνει.
