Ιδρυμένο το κάστρο του Μυστρά από τους Φράγκους μετά το πέρας της Τέταρτης Σταυροφορίας, πλησίον της αρχαίας Σπάρτης, θα αναδειχθεί από τους Βυζαντινούς των Οίκων των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων, επί δύο αιώνες περίπου, σε ένα σπουδαίο κέντρο παιδείας και πολιτισμού. Αψευδείς μάρτυρες είναι η ίδρυση περικαλλών ναών, η συστηματική θεραπεία των Γραμμάτων και των Τεχνών, η συνεχής και συνεπής καλλιέργεια και αναβίωση των κλασσικών γραμμάτων. Πρωτεύουσα του Δεσποτάτου ο Μυστράς, θα πρωταγωνιστήσει στις πολυποίκιλες εξελίξεις κατά τον 15ον αιώνα, κυρίως.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα και συνιστώσα της πολιτιστικής ανάπτυξης του Δεσποτάτου αποτελεί η προσέλευση μίας σημαντικής σειράς λογίων και διανοουμένων και η μαθητεία στον κατ’ εξοχήν διανοούμενο του Δεσποτάτου, τον Γεώργιο Γεμιστό-Πλήθωνα. Οι λόγιοι θα αναδείξουν την γεωοικονομική και γεωπολιτική σημασία της Πελοποννήσου, χώρος ζωτικός για την επιβίωση της ιδίας αυτοκρατορίας, και θα καταθέσουν ρηξικέλευθες και πρωτότυπες προτάσεις για την υπερνίκηση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
