espa banner

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Κοινωνιολογία της “καθημερινότητας”

Η "καθημερινή ζωή" θεωρήθηκε ασήμαντη από την κυρίαρχη ιδεολογία της "προόδου" (γι' αυτό και άργησε ν' απασχολήσει την επιστήμη). Η "αφήγηση" όμως της υπαρξιακής εμπειρίας από τις σύγχρονες πολιτιστικές δημιουργίες (όπως είναι ο κινηματογράφος, η μουσική, η μόδα) συμβολίζει τη "στροφή στην καθημερινότητα" με βασικό ζητούμενο την αισθητική (αισθησιακή) ολοκλήρωση "εδώ και τώρα". Σύγχρονοι θεοί, οι σταρ! Σύγχρονη "ηθική", η αισθητική! Οι "επικοινωνιακές μηχανές" προσκαλούν τον καθημερινό άνθρωπο σε μια "μυσταγωγική συμμετοχή" και προσδιορίζουν τις σχέσεις του με τους άλλους. Αυτή η νέα επικοινωνιακή δυναμική (μείγμα εικονικής αισθητικής, ναρκισσισμού και εφήμερων σχέσεων) χαρακτηρίζει τη μεταμοντέρνα κοινωνία και αποτελεί αναμφισβήτητα το...

Continue Reading →

Το κράτος και το μονοπώλιο της βίας

Η παραδοσιακή στην πολιτική κοινωνιολογία ιδεατοτύπηση του κράτους ως φορέα της νόμιμης αξίωσης πάνω στο μονοπώλιο της βίας τίθεται στη βάση μιας σειράς εξελίξεων κατά τις τελευταίες δεκαετίες σε αμφισβήτηση. Η απορύθμιση του κράτους πρόνοιας, η ιδιωτικοποίηση της αστυνομίας, της φυλακής και του στρατού, ο νεοφιλελεύθερος κορπορατισμός δημόσιου-ιδιωτικού σε ζητήματα "εσωτερικής ασφάλειας" και η εμπλοκή μιας σειράς μη κρατικών φορέων, ΜΚΟ και ΔΜΚΟ σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής αναδιαρθρώνουν το κράτος και μαζί την αξίωση του πάνω στο μονοπώλιο της βίας. Οι εξελίξεις αυτές, ωστόσο, δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά προς το κράτος, ούτε συνεπάγονται τον κερματισμό ή την αποδυνάμωση του κρατικού μονοπωλίου...

Continue Reading →

Ανάλυση δεδομένων με το PASW Statistics 17.0

PASW Statistics είναι η νέα ονομασία του SPSS. Μετά από σαράντα περίπου χρόνια από την πρώτη έκδοση του λογισμικού, η SPSS Incorporation μετονόμασε όλα τα προϊόντα της υπό το πλαίσιο της Πλατφόρμας Λογισμικού Προβλεπτικής Ανάλυσης (Predictive Analytics Software-PASW). Το πιο γνωστό από αυτά, το SPSS Statistics, μετονομάζεται πλέον σε PASW Statistics. Ήδη, από προηγούμενες εκδόσεις, το SPSS είχε επανασχεδιαστεί σε αντικειμενοστραφή βάση, παρέχοντας στους χρήστες αναβαθμισμένο γραφικό περιβάλλον και ισχυρότερες δυνατότητες, τόσο κατά τη διαχείριση όσο και κατά την ανάλυση των δεδομένων. Η έκδοση 17.0 βελτίωσε περισσότερο τη λειτουργικότητα του, παρέχοντας νέες ευκολίες στους χρήστες, κυρίως διαχειριστικής φύσεως. Η παρουσίαση...

Continue Reading →

Τα εκπαιδευτικά σενάρια στο δημοτικό σχολείο

"...Κάποιοι συνάδελφοι θα αναρωτηθούν τι έχουν να κερδίσουν από την εμπλοκή τους σε κάτι που με την πρώτη ματιά φαίνεται χρονοβόρο και κάποιοι άλλοι ίσως σκεφτούν πως είναι μια ακόμα εκπαιδευτική "μόδα" που με τον καιρό θα περάσει. Η δική μας θέση είναι ότι έτσι κι αλλιώς μέσα στην τάξη όλοι μας εφαρμόζουμε εκπαιδευτικά σενάρια. Ένα σενάριο δεν είναι τίποτε περισσότερο από ότι ήδη κάνουμε μέσα στις τάξεις μας. Απλώς, τώρα ερχόμαστε να καταγράψουμε την οργάνωση και το σχεδιασμό του μαθήματός μας, να το εμπλουτίσουμε με νέες τεχνολογίες και να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα των δράσεών μας σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο...

Continue Reading →

Δοκίμια κλασσικής μουσικής παιδείας

Στην παρούσα αυτή συλλογή των 32 δοκιμίων, που θεματολογικά συνεχίζει εν μέρει το πρόσφατο βιογραφικό λεξικό του συγγραφέα με τίτλο "Μεγάλοι μαέστροι" (εκδόσεις Πατάκη, 2008, 2η έκδοση 2009), εξετάζονται διάφορες πτυχές της έντεχνης μουσικής πραγματικότητας στην Ελλάδα του σήμερα, με αναφορές στη σχετική δισκογραφία και βιντεογραφία. Έμφαση δίνεται σε μουσικά γεγονότα και εκδηλώσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την πραγματικότητα αυτή, στην παρουσίαση σημαντικών ορχηστρικών συνόλων καθώς και νέων και πολλά υποσχόμενων αρχιμουσικών του διεθνούς στερεώματος, αλλά και σε επετείους (σημαντικά γεγονότα ή νεκρολογίες) σχετιζόμενες με σημαντικές μουσικές προσωπικότητες της Ελλάδας και του εξωτερικού στις ημέρες μας. Επίσης, στον...

Continue Reading →

Η λήψη αποφάσεων στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) βρίσκεται εν μέσω μιας διαδικασίας μεταρρύθμισης του θεσμικού του πλαισίου, με έμφαση στον μηχανισμό λήψης των αποφάσεων. Οι λόγοι της μεταρρυθμιστικής αυτής προσπάθειας αφορούν περισσότερες πτυχές της λειτουργίας του ΟΣΕΠ: ξεκινούν από την κοινή σε κάθε διεθνή θεσμό ανάγκη περιοδικής επανεξέτασης των υφιστάμενων μηχανισμών και φτάνουν μέχρι την ανάγκη για προσαρμογή σε αλλαγές που συμβαίνουν στο διεθνές περιβάλλον το οποίο ασκεί αντίκτυπο στον ρόλο του ΟΣΕΠ και την θέση του στην ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου και πέραν αυτής. Το εγχείρημα της θεσμικής μεταρρύθμισης του ΟΣΕΠ καθίσταται περισσότερο πιεστικό αλλά και δυσχερές εκ...

Continue Reading →

Τέχνη, πολιτισμός, παγκοσμιοποίηση

"Το μη τελείωμα πρέπει να είναι δομικό στοιχείο της τέχνης, της κουλτούρας και της πολιτιστικής πολιτικής στο βαθμό που τις προφυλάσσει από την ενσωμάτωση, την αλλοτρίωση και την ορθολογικοποίηση. Η αποσπασματοποίηση, δηλαδή, το μη τελείωμα και το σύστημα - αντισύστημα είναι (ή πρέπει να είναι) οι βασικές συνιστώσες της πολιτιστικής πολιτικής, ειδικότερα σήμερα που οι συστηματικές ή τουλάχιστον οι συστημίζουσες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ πιο ισχυρές από κάθε άλλη περίοδο. Ακόμη πιο συγκεκριμένα η κουλτούρα και, ως εκ τούτου, η πολιτιστική πολιτική θα πρέπει να συλληφθεί ως ένα ανοιχτό σύστημα προς το άλλο, το κριτικό, το διαφορετικό. Η οποιαδήποτε...

Continue Reading →

Πολεοδομικές αρμοδιότητες και Σύνταγμα

Στο ζήτημα που εξετάζεται στον παρόντα τόμο κυριαρχεί μια στείρα κατανόηση των θεσμών. Μια πρόσληψη τους που αποβαίνει αδιέξοδη και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί "αυτιστική", αφού η ευθύνη μετακυλύεται από το Συμβούλιο Επικρατείας στην κυβέρνηση και το νομοθέτη και, τανάπαλιν, από την κυβέρνηση και το νομοθέτη στο Συμβούλιο Επικρατείας, την τελευταία φορά μάλιστα με τη διαμεσολάβηση του συντακτικού νομοθέτη. Πρόκειται κατά κυριολεξία για ένα θεσμικό διάλογο "κωφών". Το αποτέλεσμα αυτής της αμφίδρομης επαναλαμβανόμενης πορείας είναι ωστόσο μηδενικό. Και σήμερα ισχύουν ουσιαστικά όσα πριν από δώδεκα περίπου χρόνια. Οι αρνητικές συνέπειες της θεσμικής ασφυξίας που περιγράφονται σε αδρές γραμμές για τα...

Continue Reading →

Τα πολιτικά καθεστώτα

Ποια είναι η ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος; Ποιες οι θεσμικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, ηθικές και λογικές προϋποθέσεις της λειτουργίας του; Η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" αποτελεί πλέον τη μόνη εφικτή μορφή συμμετοχής του λαού στα πολιτικά δρώμενα ή συνιστά αναίρεση και υφαρπαγή της "λαϊκής κυριαρχίας"; Πότε, δε, λειτουργεί πρωθυπουργοκεντρικά, πότε προεδροκεντρικά και πότε κόμματα και κοινοβούλιο (αλλά και εξωθεσμικοί δρώντες) έχουν αποφασιστικά περιθώρια πολιτικής παρέμβασης; Τι διαφέρουν εννοιολογικά και λειτουργικά το κοινοβουλευτικό, το προεδρικό και το ημιπροεδρικό σύστημα; Ποια πολιτικά δεδομένα επηρεάζουν ή καθορίζουν τους συσχετισμούς δύναμης μεταξύ των διαφόρων πολιτειακών παραγόντων στο εσωτερικό του κάθε συστήματος; Ποιες υπήρξαν οι προγενέστερες της...

Continue Reading →

Λογοπραξίες

Τον τελευταίο καιρό, όλο και συχνότερα, πληθαίνουν οι φωνές (πολλές απ' αυτές εκφρασμένες με έναν απόλυτα θεωρητικό τρόπο) για το τέλος, το μαρασμό, την κρίση ή, ακόμη, και το "θάνατο" της θεωρίας. Παράλληλα, στο χώρο των επιστημών του ανθρώπου, ένα τεράστιο κύμα απονευρωμένου τεχνοκρατισμού και τεχνολογικού φετιχισμού απειλεί να σαρώσει και τα τελευταία αναχώματα ακόμη και ενός στοιχειώδους θεωρητικού αναστοχασμού. Τα κείμενα που απαρτίζουν τούτο το βιβλίο, γραμμένα με ποικίλες αφορμές στη διάρκεια των δέκα τελευταίων χρόνων, από τη μια πλευρά, έρχονται να αμφισβητήσουν αυτές τις "θεωρίες" για την απαξίωση της θεωρίας, πιστεύοντας πως είναι, περισσότερο από ποτέ, αναγκαίος ο...

Continue Reading →

Ανθρωπολογία της διατροφής

Με αφετηρία το ερώτημα «Πως έχουν διαμορφωθεί οι διαιτητικές συνήθειες των ανθρώπων», στο βιβλίο αυτό αναλύουμε τις θεμελιώδεις συνιστώσες της τροφικής επιλογής. Παραθέτουμε τις κυρίαρχες θεωρητικές προσεγγίσεις των ανθρωπολόγων, κοινωνιολόγων και ψυχολόγων για την ερμηνεία της διαιτητικής συμπεριφοράς, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Παρακολουθούμε την εξέλιξη της διατροφής του ανθρώπου από το απώτατο παρελθόν ως σήμερα μέσα από τις ιστορικές συγκυρίες, την τεχνολογική πρόοδο και τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς για να εξηγήσουμε τη διαφορετικότητα στη διατροφή. Εξετάζουμε τους κανόνες και τα διαιτητικά ταμπού στις κοινωνίες και τις θρησκείες και προσπαθούμε να διερευνήσουμε τη σημασία τους στην υγεία. Μέσα...

Continue Reading →

Κυριακάτικα βήματα στην ιστορία

Τα δημοσιογραφικά κείμενα δεν είναι Ιστορία - είναι, όμως, συχνά πολύτιμο υλικό για τον Ιστορικό του μέλλοντος. Πολύ περισσότερο όταν τα κείμενα εδράζονται σε υπεύθυνες πηγές και αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα. Τα άρθρα που η κυρία Φωτεινή Τομαή γράφει στο "Βήμα", βασιζόμενη σε επίσημα αρχεία και στοιχεία που συστηματικά μελέτησε, είναι ασφαλώς πολύτιμο υλικό. Το γεγονός ότι δεν είναι μόνον έγκυρα, αλλά και ευχάριστα, καθιστά την εργασία της συγγραφέως ιδιαιτέρως επιτυχή και αξιέπαινη. Μέσα από αυτά, ο αναγνώστης καλείται να περπατήσει στους "διαδρόμους της Ιστορίας" με ξεναγό τη συγγραφέα, η οποία συνδυάζει την επιστημονική έρευνα με την ευχάριστη γραφή. Ο "περίπατος" στις...

Continue Reading →

Παίκτες αρνησικυρίας

Έχει καθιερωθεί εδώ και καιρό, οι πολιτικοί επιστήμονες, να διακρίνουν τα συστήματα διακυβέρνησης σε κοινοβουλευτικά και προεδρικά, δικομματικά και πολυκομματικά και ούτω καθεξής. Συχνά όμως, αυτές οι κατηγοριοποιήσεις αποτυγχάνουν να φωτίσουν χρήσιμες πλευρές της λειτουργίας των πολιτικών συστημάτων. Παραδείγματος χάρη, πώς μπορούμε να συγκρίνουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα προεδρικό δικαμερικό σύστημα με δύο ασθενή κόμματα, με τη Δανία, ένα κοινοβουλευτικό μονοκαμερικό σύστημα με πολλά ισχυρά κόμματα; Το βιβλίο "Παίκτες αρνησικυρίας" προωθεί μια νέα προσέγγιση στην κατανόηση της διάρθρωσης των κυβερνήσεων. Τα στοιχεία που στην πραγματικότητα διαφοροποιούν τα πολιτικά συστήματα, ισχυρίζεται ο Γιώργος Τσεμπελής, μπορούν να εντοπιστούν στο βαθμό που αυτά...

Continue Reading →