Βυζαντινή φεουδαρχία

Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης,

Μια βιβλιογραφική επισκόπηση για το ζήτημα και για τον θεσμό της πρόνοιας

ISBN978-960-02-4101-3
Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ122082761
Σελίδες188
Έτος πρώτης έκδοσης2023
Έτος τρέχουσας έκδοσης2023
Βάρος0,248 kgr
Σχήμα 14 x 21

10,60

Σε απόθεμα

Το επιστημονικό πρόβλημα αν πράγματι διαμορφώθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για δημιουργία φεουδαρχικού συστήματος από τα τέλη της μεσοβυζαντινής και κατά την διάρκεια της υστεροβυζαντινής εποχής (11ος ως 15ος αιώνες), έχει μετεξελιχθεί σε πραγματικό «αγκάθι» στην διεθνή βιβλιογραφία. Η παρούσα συμβολή επιχειρεί να αποτελέσει έναν συνοπτικό «οδηγό» παράθεσης των διαφόρων απόψεων γύρω από ένα από τα πιο «βασανιστικά» ζητήματα της βυζαντινολογίας, που ακόμα και στις ημέρες μας παρουσιάζει ποικίλες, συχνά αποκλίνουσες, απόψεις και ερμηνείες, παρέχοντας μια κατά το δυνατόν λεπτομερή περί του θέματος βιβλιογραφία (ιδίως εκείνη των τελευταίων δεκαετιών). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται εδώ στην εξέλιξη του συναφέστερου και του συχνότερα απαντώμενου στις πηγές (σε σχέση με την βυζαντινή Φεουδαρχία) κοινωνικο-οικονομικού θεσμού, εκείνου της Πρόνοιας. Η τελευταία συχνά, αλλά όχι πάντοτε ορθώς, συγκρίνεται με ανάλογους ή παραπλήσιους θεσμούς που ίσχυαν στην μεσαιωνική δυτική Ευρώπη, με την οποία κυρίως είναι ταυτισμένη η έννοια της Φεουδαρχίας, ενώ, από την άλλη, προβάλλει ως καίριος ο ρόλος της ως προάγγελου του θεσμού των τιμαρίων την εποχή της οθωμανικής κατάκτησης του Βυζαντίου τον 15ο αιώνα., αλλά και αργότερα.

Παράλληλα, σε ειδικές ενότητες του βιβλίου παρέχονται στοιχεία και βιβλιογραφικές ενδείξεις αφενός για την δυτικοευρωπαϊκή Φεουδαρχία και αφετέρου για την «μεταφερθείσα» Φεουδαρχία (ως βασικού δυτικού κοινωνικο-οικονομικού θεσμού) στις μετά το 1204 λατινοκρατούμενες περιοχές του ελλαδικού χερσαίου και νησιωτικού χώρου από τους σταυροφόρους κατακτητές, αλλά και αντίστοιχα στην λατινοκρατούμενη μετά το 1191/1192 Κύπρο, που έκτοτε «αποκόβεται» από τον κορμό της βυζαντινής/ελληνικής ιστορίας για πολλούς αιώνες. ΄Επίσης, σε ένα ειδικό κεφάλαιο-excursus, η βυζαντινή Φεουδαρχία συνδέεται με τα βυζαντινά εραλδικά σύμβολα καθώς και με το ιδιότυπο υστεροβυζαντινό ημιαυτόνομο κρατίδιο της Θεσσαλίας. Τέλος, παρέχεται ευρεία επιλογή από τις απόψεις και τους ορισμούς επιφανών μελετητών όχι μόνον όσον αφορά στο ζήτημα της βυζαντινής Φεουδαρχίας, αλλά και στο ευρύτερο κεφάλαιο της Φεουδαρχίας στον δυτικοευρωπαϊκό κόσμο, ενώ ιδιαίτερος λόγος γίνεται και για τις σχέσεις και επιδράσεις/αλληλεπιδράσεις συναφών θεσμών μεταξύ του Βυζαντίου και του μουσουλμανικού προ-οθωμανικού και οθωμανικού κόσμου.

Συγγραφέας

Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης

Ο Αλέξιος Γ.Κ. Σαββίδης (Αθήνα, 1955) είναι από το 2009 καθηγητής Ιστορίας Μεσαιωνικών & Βυζαντινών Χρόνων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών/Καλαμάτα). Είναι επίσης αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών (Αθήνα), επιμελητής έκδοσης του περιοδικού Βυζαντινός Δόμος (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και συνεπιμελητής έκδοσης (με τον Benjamin Hendrickx) του Encyclopaedic Prosopographical Lexicon of Byzantine History and Civilization (εκδόσεις Brepols, Turnhout Βελγίου). Υπήρξε ακόμα ερευνητής Βυζαντινής Ιστορίας στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αθήνα, 1985-2001) και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών/Ρόδος, 2001-2009).
Έχει συγγράψει βιβλία, μελέτες και άρθρα για τη βυζαντινή προσωπογραφία, για τις βυζαντινοτουρκικές σχέσεις, για την ιστορία του μεσαιωνικού Πόντου καθώς και του ελλαδικού και κυπριακού χώρου κατά τα βυζαντινά χρόνια, την Λατινοκρατία και την πρώιμη Τουρκοκρατία, ενώ έχει συνεργαστεί στην 2η και 3η έκδοση της Encyclopaedia of Islam (εκδόσεις Brill, Leiden) και στην Crusades: an Encyclοpedia (εκδόσεις ABC-Clio, Santa Barbara, California). Πρόσφατα αυτοτελή του έργα: Το κράτος των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας (1204-1461 μ. Χ.) (2016, 2η έκδοση, 2017), Τhe beginnings and foundation of Byzantine studies (2018), Βυζαντινο-ρωσσικά (2018), Ο κόσμος του Βυζαντινού φορολογούμενου (2018), Βυζαντινά νομίσματα και νομισματική (συνεργασία Ελένη Λιάντα, 2019), Observations on mines and quarries in the Byzantine Empire (2η έκδοση, 2019), Εισαγωγή στη βυζαντινή ιστορία (συνεργασία Benjamin Hendrickx, 3η έκδοση, 2019), On Isaac Ducas Comnenus’ Cypriot ‘separatist state’ (A.D. 1184/85-1191) (2019), Βυζαντινό ιστοριογραφικό ενδεκάπτυχο (3η εμπλουτισμένη έκδοση, 2019). Προσεχώς κυκλοφορούν το βιβλίο του Bosphorus/Bosporos (Boghaz-içi) from Byzantine to Latin and Ottoman times και η μονογραφία του Σπουδές μεσαιωνικής ιστορίας στην Ελλάδα (δυτικής Ευρώπης-Λατινοκρατίας).