espa banner

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Ψυχολογία της οικονομικής σκέψης

Η απονομή του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας 2002 στον ψυχολόγο David Kahneman και στον οικονομολόγο Vernon Smith υπογραμμίζει πόσο σημαντικές επιπτώσεις είχε, για την καλύτερη κατανόηση των οικονομικών πρακτικών και των γνωστικών διαδικασιών που τις διέπουν, η άρση της υπόθεσης του ορθολογισμού καθώς και η υιοθέτηση της πειραματικής μεθόδου στη μελέτη των οικονομικών φαινομένων. Το βιβλίο αυτό αποβλέπει σε μια κριτική προσέγγιση του αξιώματος του οικονομικού ορθολογισμού, μέσα από την ανάλυση κλασικών και σύγχρονων εργασιών της κοινωνικής και οικονομικής ψυχολογίας, και στη συζήτηση των εναλλακτικών θέσεων που προκύπτουν από τα πορίσματα των σύγχρονων ερευνών. Η ατέλεια της πληροφορίας, οι περιορισμένες γνωστικές...

Continue Reading →

Εισαγωγή στην οικονομετρία

Τώρα θα ασχοληθούμε με μερικά πιο εξειδικευμένα θέματα που συνήθως δεν εξετάζονται σε μια εισαγωγική σειρά μαθημάτων. Μερικά από αυτά τα θέματα προϋποθέτουν μερικές πιο εξειδικευμένες μαθηματικές γνώσεις από ό,τι η ανάλυση της πολλαπλής παλινδρόμησης του 1ου και 2ου Μέρους. Στο κεφάλαιο 13 θα δείξουμε πώς να εφαρμόζουμε την πολλαπλή παλινδρόμηση σε ανεξάρτητα ομαδοποιημένες διαστρωματώσεις. Τα θέματα που θίγονται μοιάζουν πολύ με την κλασική διαστρωματική ανάλυση, με τη διαφορά ότι μπορούμε να μελετήσουμε πώς αλλάζουν οι σχέσεις διαχρονικά με την ενσωμάτωση χρονικών ψευδομεταβλητών. Επίσης θα δείξουμε πώς μπορούν να αναλυθούν δεδομένα διαστρωματικών χρονοσειρών (δεδομένα πάνελ) σε ένα πλαίσιο παλινδρόμησης. Το...

Continue Reading →

Να φεύγεις και να ριζώνεις

Το τελευταίο μεταναστευτικό ρεύμα των Ελλήνων Ποντίων από την πρώην Σοβιετική Ένωση, αποτέλεσμα των γεωπολιτικών αλλαγών του 20ού αιώνα, αποτελεί σημαντικό γεγονός στην ιστορία της ελληνικής διασποράς. Η επιστροφή στην ιστορική τους πατρίδα φέρνει τους Έλληνες Πόντιους αντιμέτωπους με την ίδια τους την ιστορία. Η επαφή με την κοινωνία υποδοχής δε γίνεται χωρίς δυσκολίες, διαψεύσεις και νέους οραματισμούς, Η εγκατάστασή τους στη Θράκη και στην Αθήνα και η διαδικασία της κοινωνικής τους ένταξης αφήνει να διαφανούν οι δυνατότητες της εθνοτικής ομάδας, αλλά και η ευθύνη της πολιτείας να σχεδιάζει με σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο. Οι παραγόμενοι μετασχηματισμοί του αστικού και...

Continue Reading →

Διεθνείς σχέσεις

Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Λυμπερόπουλου δεν είναι απλώς μια αντικειμενική παράθεση και ανάλυση των επιστημονικών θεωριών υπό τη μια ή την άλλη τους μορφή. Είναι ένα κείμενο κριτικής. Μιας κριτικής που χωρίς εμπάθεια ή προκατάληψη διαπιστώνει πόσο οι πολιτικές πραγματικότητες της οικονομίας, της στρατηγικής ισχύος, της ισχύος, της ισορροπίας ή έλλειψης ισορροπίας δυνάμεων σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και των εσωτερικών ρευμάτων, διαμορφώνουν τη χάραξη και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. Και επειδή ακριβώς αυτές οι πολιτικές πραγματικότητες πέρασαν στα μεταπολεμικά χρόνια από αλλεπάλληλες ριζικές μεταβολές, η επιστημονική ανάλυση του διεθνούς γίγνεσθαι τρέχει να τις παρακολουθήσει. Πολύ σωστά ασθμαίνοντας τα τελευταία...

Continue Reading →

Κοινωνική πολιτική

"Σήμερα (2005), το μέλλον της γενικότερης κοινωνικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εστιάζεται σε δύο πυλώνες: α. Στη διογκούμενη ανεργία. Επισημαίνεται εδώ, κατ' αρχήν, ότι η δυνατότητα να τονωθεί η απασχόληση εξαρτάται από την καλύτερη σύνδεση των φορολογικών μέτρων με τα συστήματα κοινωνικών παροχών. Με αυτό τον τρόπο αφενός δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και αφετέρου αποθαρρύνεται η εξάρτηση των ανέργων από την κοινωνική προστασία. Επίσης, στον ίδιο πυλώνα υπογραμμίζεται η απαραίτητη μετάβαση από τα παθητικά στα ενεργητικά μέτρα, δηλαδή από τα συστήματα στήριξης των ανέργων σε συστήματα, που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση του ανέργου στην αγορά εργασίας, μέσω της κατάρτισης, αποτρέποντας,...

Continue Reading →

Η εμπλοκή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα

[...] Ο "κομματικοκρατικός κοινοβουλευτισμός", που υποσκάπτει την αυτονομία των θεσμών, υπονομεύει την κοινωνία των πολιτών και "μολύνει" τις αξίες και τις λογικές κάθε κοινωνικού χώρου, βρίσκεται στον πυρήνα του προβληματισμού του πρώτου κειμένου του τόμου αυτού, το οποίο υπογράφει ο καθηγητής Μουζέλης. Οι μεταρρυθμιστικοί στόχοι που μπορούν να εξυπηρετήσουν το καθολικό συμφέρον σκοντάφτουν πάνω στα κομματικά κεκτημένα, με αποτέλεσμα οι σκοποί των μεταρρυθμίσεων να μετατίθενται τελικά προς την εξυπηρέτηση του στενού κομματικού συμφέροντος. Η λεγόμενη "κοινωνία των πολιτών" αδυνατεί να λειτουργήσει ως φραγμός απέναντι σε ένα κομματικοποιημένο και γιγαντωμένο "σουλτανικό" κράτος, όπως και απέναντι σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά, που ενίοτε...

Continue Reading →

Πολίτης και κοινωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Το βιβλίο πραγματεύεται την κοινωνιακή διάσταση της ιδιότητας του πολίτη, της πολιτότητας (citizenship, citoyennete). Προσφέρει στον αναγνώστη με τρόπο εύληπτο πολλές επίκαιρες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κοινωνική νομοθεσία της, αλλά και για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Συμμετέχει έτσι σε μια "συζήτηση", που ξεκίνησε με τον Τ. Χ. Μάρσαλ, ο οποίος εισήγαγε τον όρο citizenship, γύρω στα 1950. Η παρούσα μονογραφία δεν διατυπώνει μια θεωρία πολιτιότητας, αλλά προσεγγίζει τα δυναμικά χαρακτηριστικά της ιδιότητας του πολίτη, που μπορούν να συμβάλουν στην καταλυτική ζύμωση της σημερινής ευρωπαϊκής κοινωνίας. Με προοπτική την απο-εθνικοποίηση της "ομοσπονδιακής" Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να διαγνώσει κάποιος...

Continue Reading →

Η συγκρότηση της βαλκανικής περιφέρειας στην περίοδο 1990-1999 και ο ρόλος της Ελλάδας

Η συγκεκριμένη έρευνα ξεκίνησε στις αρχές του 1995 και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2000. Σκοπός της ήταν να διερευνήσει το διεθνές οικονομικό περιβάλλον της νέας εποχής και το ρόλο της Ελλάδας στο διεθνή ανταγωνιστικό πολιτικοοικονομικό στίβο. Έγινε προσπάθεια να κατανοηθούν οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην Ελλάδα και με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις δυνατότητες να ανταποκριθεί σ' αυτές, αλλά και στη δυναμική των διεθνών οικονομικών συνθηκών. Αυτή η περίδος συμπίπτει με την κατάρρευση του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού" που πραγματοποιήθηκε το 1989, ο οποίος συμπεριλάμβανε και τις βαλκανικές χώρες, πλην φυσικά της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η βαλκανική...

Continue Reading →

Το πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πενήντα χρόνια ευρωπαϊκής οικοδόμησης σφυρηλάτησαν ένα πολιτικό σύστημα. Εγγεγραμμένο μεταξύ της στρατηγικής της ολοκλήρωσης και της συνεργασίας, χαρακτηρίζεται συγχρόνως από την κοινοτική μέθοδο και από τη συνεργασία των Κρατών. Προκύπτουν ένα κοινοτικό δίκαιο και κοινές πολιτικές απ' όπου αναδύεται ένας νέος δημόσιος χώρος. Από την ΕΚΑΧ στη Συνθήκη της Νίκαιας, περνώντας από τις Συνθήκες της Ρώμης, από την Ενιαία Πράξη και από τις Συνθήκες του Μάαστριχτ και του Άμστερνταμ, το ισχύον σύστημα δεν γέννησε τις "Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης", όπως προεξοφλούσαν οι "πατέρες ιδρυτές" της. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμεινε, σύμφωνα με τα λόγια του Jacques Delors, "ένα αντικείμενο που...

Continue Reading →

Η εξωτερική πολιτική της Γερμανίας

Οι ραγδαίες εξελίξεις τα τελευταία χρόνια ώθησαν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας να παίξει και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή. Η κατάρρευση της παλιάς παγκόσμιας τάξης και η ενοποίηση της Γερμανίας ανέδειξαν μια υπολογίσιμη δύναμη στο κέντρο της Ευρώπης. Στη νέα αυτή συγκυρία οι Γερμανοί διεκδίκησαν την ανάληψη των ευθυνών που αναλογούσαν στη βαρύτητα της χώρας τους, μεταξύ άλλων και στρατιωτικών ευθυνών, και όχι μόνο στην Ευρώπη. Κατά τη διάκεια της κρίσης στο Ιράκ, για πρώτη φορά ένας καγκελάριος, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, κατέστησε σαφές ότι η γερμανική εξωτερική πολιτική χαράσσεται αποκλειστικά και μόνο στο Βερολίνο. Ποτέ ως τότε η...

Continue Reading →

Λόγια και μη λόγια παραθέματα στην κυρίως Ρητορική (Α, Β βιβλία) του Αριστοτέλους

[...] Η μελέτη έχει δύο δομικά χαρακτηριστικά: το καταλογογραφικό και το τμήμα της ανάλυσης των επί μέρους παραθεμάτων (104 τον αριθμό). Το πρώτο "τεχνιτεύεται" μιαν ιδέα του πώς ο φιλόσοφος θα μπορούσε να είχε καταρτίσει ένα σχέδιο συγκεντρωτικό των διαθέσιμων παραθεμάτων και των αντίστοιχων τόπων της ρητορικής του πραγματείας -μέσα από τις παραδόσεις του στο Λύκειον- για να τα "κατασκευάση" προς έκδοση σε ένα πολυσυζητημένο ως προς την ενότητά του -αλλά οπωσδήποτε συνηρτημένο- σύνολο περί της ρητορικής τέχνης. Το τμήμα της ανάλυσης είναι το στοιχειωδέστερο δυνατό ως προς την οργανική ένταξη του κάθε παραθέματος στην συνάφειά του με τον σχετικό...

Continue Reading →

Ευρω-Μεσογειακή συνεργασία 10 χρόνια μετά

[...] Παρά το σκεπτικισμό ως προς τα αποτελέσματά της, η Ευρω-Μεσογειακή Συνεργασία παραμένει το μοναδικό σχήμα πλουραλιστικής ενοποίησης του ευρω-μεσογειακού χώρου, το οποίο επεκτείνεται προς τον Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή με στόχο μια σφαιρικότερη πολιτική προς Ανατολάς (Oriental Policy), σε συνεργασία πάντοτε με την Ένωση. Συμπερασματικά, στη σύγχρονη διεθνή κοινωνία, η Διαδικασία της Βαρκελώνης προσέφερε την δική της δυναμική για την μετεξέλιξη του κόσμου και την παγκοσμιοποίηση: Διαμόρφωσε μια πολυμερή και πολυδιάστατη συνεργασία, ανάμεσα σε λαούς τελείως διαφορετικούς και απετέλεσε "μοναδικό εργαστήρι" επεξεργασίας ιδεών και πολιτικών. Το βιβλίο αυτό, επικεντρώνεται στην ανάλυση της Ευρω-Μεσογειακής Συνεργασίας, ερευνώντας ιδιαίτερα τις...

Continue Reading →

Σημειώματα για τη Μέση Ανατολή

Τα δραματικά γεγονότα στον Λίβανο που ακολούθησαν την δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού της χώρας, Ραφίκ Χαρίρι, αποδεικνύουν πόσο εύθραυστη εξακολουθεί να παραμένει η πολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή που την τελευταία πενταετία (2000-2005) δείχνει να διανύει μια από τις πιο ταραγμένες πολιτικά περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της. Οι συγκρούσεις Ισραηλινών και Παλαιστίνιων, που ξέσπασαν τον Σεπτέμβριο του 2000 οδηγώντας σε πλήρη αποτελμάτωση την ειρηνευτική διαδικασία, και ο δεύτερος Αμερικανο-Ιρακινός πόλεμος, την άνοιξη του 2003, που έφερε νέα δεδομένα στους γεωπολιτικούς συσχετισμούς ανάμεσα στα κράτη της περιοχής, έδειξαν ότι η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα θα είναι καθοριστική για το πολιτικό...

Continue Reading →